Th9
Nội dung bài viết
Bệnh suy thận là một tình trạng y tế nghiêm trọng, trong đó chức năng của thận giảm sút đến mức không còn khả năng lọc bỏ các chất thải và độc tố ra khỏi máu. Đây là một vấn đề ngày càng phổ biến trong cộng đồng. Tại Việt Nam, hiện có khoảng 5 triệu người đang phải đối mặt với tình trạng suy thận. Mỗi năm, có khoảng 8.000 trường hợp mới được chẩn đoán mắc bệnh này.
Đáng chú ý, trong số đó, khoảng 26.000 người mắc suy thận mạn tính ở giai đoạn cuối phải phụ thuộc vào liệu pháp chạy thận nhân tạo để duy trì sức khỏe. Con số này không ngừng gia tăng theo thời gian, điều này cho thấy sự cần thiết phải chú trọng đến sức khỏe thận và các phương pháp phòng ngừa bệnh.
Hơn nữa, tỷ lệ bệnh nhân suy thận tiến vào giai đoạn cuối, khi chức năng thận gần như bị mất hoàn toàn, chiếm khoảng 0,1% dân số. Những người bệnh này phải phụ thuộc vào các phương pháp điều trị như chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận, điều này không chỉ gây ra áp lực lớn về mặt tài chính mà còn đòi hỏi sự chăm sóc liên tục và kiên trì.
Bệnh suy thận không chỉ là gánh nặng sức khỏe cho người bệnh mà còn gây khó khăn kinh tế cho nhiều gia đình, khi họ phải chịu những khoản chi phí điều trị và chăm sóc đặc biệt. Chính vì vậy, việc nâng cao nhận thức về bệnh suy thận, kết hợp với các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, là rất cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực của căn bệnh này đối với sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho mọi người.
Trong bài viết ngày hôm nay Bs Mai Hoa sẽ chia sẻ với mọi người để biết rõ hơn về căn bệnh Suy thận này nhé!
1. Suy thận là gì?
Suy thận là trạng thái mà thận mất đi chức năng lọc các chất thải ra khỏi máu. Đây là giai đoạn cuối cùng của bệnh thận mãn tính. Nếu bệnh nhân không được can thiệp với các phương pháp như chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận, khả năng duy trì sự sống sẽ trở nên rất khó khăn.
Thận, đặt ở phía lưng dưới của cơ thể và nằm hai bên cột sống, có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh lượng dịch trong cơ thể, cũng như bài tiết và loại bỏ các chất dư thừa được tạo ra từ quá trình chuyển hóa. Bên cạnh đó, thận cũng thực hiện một số chức năng khác như bảo tồn hoặc đào thải các chất qua đường tiểu.
Khi chức năng thận bắt đầu suy giảm, những triệu chứng rõ ràng thường không xuất hiện ngay lập tức mà phát triển từ từ theo thời gian. Bởi vì mỗi người có hai quả thận, chúng có khả năng bù đắp cho nhau rất hiệu quả, nên nhiều trường hợp suy thận không được nhận diện sớm. Việc này dẫn đến điều trị chủ yếu ở giai đoạn muộn, khi các biến chứng nghiêm trọng đã xuất hiện, đôi khi thậm chí gây ra nguy cơ tử vong cho bệnh nhân.
Vai trò của thận:
Thận được xem là nhà máy lọc và xử lý các chất độc hại trong cơ thể. Chức năng chính của thận là sản xuất và bài tiết nước tiểu, từ đó giúp loại bỏ các chất độc tích tụ trong máu và duy trì sự ổn định nồng độ của các chất trong hệ tuần hoàn. Ngoài việc lọc cặn bã và độc tố, thận còn tham gia vào nhiều hoạt động nội tiết quan trọng, ảnh hưởng đến quá trình tạo máu, sự phát triển của xương, cũng như ổn định huyết áp.
- Bài tiết nước tiểu: nước tiểu được hình thành tại các đơn vị chức năng của thận. Máu được lọc qua cầu thận, và từ đó nước tiểu được sản xuất ra. Trung bình, một người trưởng thành có khả năng lọc khoảng 180 lít máu trong một ngày.
- Điều hòa thể tích máu: thận còn đảm nhiệm vai trò điều chỉnh thể tích máu. Thông qua việc sản xuất nước tiểu, thận giúp kiểm soát khối lượng dịch ngoại bào trong cơ thể, do đó, khi bạn uống nhiều nước, lượng nước tiểu cũng sẽ tăng lên, và ngược lại.
- Nội tiết: một chức năng nội tiết quan trọng khác của thận là tiết ra hormone renin, góp phần điều hòa huyết áp. Thận cũng sản xuất erythropoietin, một hormone quan trọng giúp kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu. Tất cả những vai trò này của thận không chỉ là thiết yếu cho sự sống mà còn cho sức khỏe toàn diện của cơ thể.
2. Nguyên nhân gây suy thận
2.1 Đái tháo đường
Bệnh thận liên quan đến biến chứng của đái tháo đường là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi nồng độ glucose trong máu quá cao gây ra tổn thương cho các bộ lọc của thận. Theo thời gian, tổn thương này khiến thận không còn khả năng thực hiện tốt chức năng lọc chất thải và loại bỏ dịch thừa ra khỏi máu.
Một trong những dấu hiệu ban đầu của bệnh thận do đái tháo đường là sự hiện diện của protein trong nước tiểu. Khi các bộ lọc của thận bị tổn hại, một loại protein quan trọng mang tên albumin, mà cơ thể cần để duy trì sức khỏe, sẽ bị rò rỉ từ máu ra ngoài qua nước tiểu. Ở một thận khỏe mạnh, albumin không bao giờ được phép thoát đi từ máu vào nước tiểu, vì vậy sự xuất hiện của nó trong nước tiểu là tín hiệu đáng lo ngại cho sự suy giảm chức năng thận.
2.2 Huyết áp cao
Huyết áp cao là một tình trạng y tế nghiêm trọng và có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe, đặc biệt là đối với chức năng của thận. Khi huyết áp tăng lên, áp lực đè nặng lên các mạch máu trong thận có thể dẫn đến tổn thương và làm cho chúng hoạt động kém hiệu quả. Điều này có nghĩa là thận sẽ không còn khả năng thực hiện nhiệm vụ quan trọng của mình trong việc loại bỏ chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi cơ thể một cách hiệu quả.
Khi các mạch máu trong thận bị hư hại, điều này sẽ làm suy yếu khả năng lọc của thận, dẫn đến việc chất lỏng dư thừa và các độc tố tích tụ lại trong cơ thể, từ đó có thể làm tăng huyết áp thêm nữa. Việc này không chỉ đe dọa đến sức khỏe của thận mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn, bao gồm bệnh tim mạch và đột quỵ. Do đó, việc kiểm soát huyết áp và bảo vệ sức khỏe thận trở thành những ưu tiên cực kỳ quan trọng cho mọi người.
2.3 Các nguyên nhân khác
– Bệnh thận đa nang trội là một tình trạng di truyền đặc trưng bởi sự hình thành các u nang bên trong thận.
– Nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến chức năng thận.
– Một số loại thuốc, khi được sử dụng thường xuyên trong thời gian dài như lithium và thuốc chống viêm không steroid (NSAID), có thể gây ra tác dụng phụ đối với thận.
– Các bệnh lý toàn thân như đái tháo đường hoặc lupus ban đỏ hệ thống cũng có thể dẫn đến viêm thận do lupus.
– Viêm cầu thận IgA là một dạng bệnh có thể ảnh hưởng đến thận.
– Hệ thống miễn dịch có thể tự tấn công các tế bào và cơ quan của cơ thể, dẫn đến các bệnh như bệnh Anti-GBM (Goodpasture's).
– Ngộ độc kim loại nặng, chẳng hạn như ngộ độc chì, có thể gây hại cho thận.
– Một số điều kiện di truyền hiếm gặp như hội chứng Alport cũng ảnh hưởng đến sức khỏe thận.
– Hội chứng tăng urê huyết tán huyết ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
– Viêm mạch IgA có thể tác động đến chức năng thận.
– Hẹp động mạch thận là một yếu tố nguy cơ gây suy giảm chức năng thận.
– Mức cholesterol cao có thể dẫn đến sự tích tụ mỡ trong các mạch máu cung cấp cho thận.
– Tắc nghẽn dòng nước tiểu, chẳng hạn như do sỏi thận tái phát hoặc tuyến tiền liệt phì đại, cũng ảnh hưởng đến hoạt động của thận.
3. Dấu hiệu suy thận cần chú ý
3.1 Dấu hiệu suy thận – Mệt mỏi, suy nhược cơ thể
Khi chức năng thận suy giảm, sự tích tụ độc tố và tạp chất trong máu có thể xảy ra, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, yếu ớt và khó tập trung ở người bệnh. Tình trạng này còn có thể gây ra biến chứng thiếu máu, do thận không sản xuất đủ hormone erythropoietin, dẫn đến thiếu hụt hồng cầu. Kết quả là, người bệnh sẽ trải qua sự suy nhược và mệt mỏi chồng chất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Việc theo dõi và quản lý sức khỏe thận là cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa những vấn đề này.
3.2 Dấu hiệu suy thận – Khó ngủ
Khi chức năng lọc máu ở thận bị suy yếu, các độc tố sẽ không được loại bỏ khỏi cơ thể qua nước tiểu mà sẽ tích tụ lại trong máu. Tình trạng này có thể gây ra rối loạn giấc ngủ, khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc ngủ ngon. Đặc biệt, những người có các bệnh lý mạn tính như béo phì, suy thận, hoặc chứng ngưng thở trong khi ngủ thường có nguy cơ mắc bệnh thận cao hơn so với những người khỏe mạnh.
3.3 Dấu hiệu suy thận – Da khô và ngứa
Da khô và ngứa có thể là biểu hiện của các vấn đề liên quan đến khoáng chất và xương. Thận đảm nhiệm những chức năng quan trọng như loại bỏ chất thải và lượng chất lỏng thừa ra khỏi cơ thể, đồng thời hỗ trợ sản xuất tế bào hồng cầu và duy trì mật độ khoáng chất cần thiết trong máu để đảm bảo xương luôn khỏe mạnh. Khi gặp các vấn đề về thận, khả năng điều chỉnh và cân bằng khoáng chất cũng như chất dinh dưỡng trong máu sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến các triệu chứng như khô và ngứa da.
3.4 Dấu hiệu suy thận – Thường xuyên có nhu cầu đi tiểu
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy muốn đi tiểu, đặc biệt là vào ban đêm, đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang gặp phải vấn đề về thận. Khi chức năng lọc của thận bị hư hại, cảm giác buồn tiểu sẽ gia tăng do sự tích tụ chất thải và dịch thừa trong cơ thể.
Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể liên quan đến nhiễm trùng tiết niệu hoặc phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới. Phì đại tuyến tiền liệt có thể chèn ép niệu đạo và làm tăng nhu cầu đi tiểu. Nếu bạn gặp phải hiện tượng này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nguyên nhân và nhận được sự điều trị thích hợp.
3.5 Dấu hiệu suy thận – Tiểu máu
Khi chức năng thận bị suy giảm, quá trình lọc máu sẽ không còn hiệu quả, dẫn đến việc không thể giữ lại toàn bộ các tế bào máu trong cơ thể. Hệ quả là những tế bào máu có thể “rò rỉ” vào nước tiểu. Hiện tượng này không chỉ là dấu hiệu cho thấy có vấn đề với thận, mà còn có thể liên quan đến các tình trạng nghiêm trọng khác như sự xuất hiện của khối u, sự hình thành sỏi thận, hoặc nhiễm trùng trong hệ thống tiết niệu.
3.6 Dấu hiệu suy thận – Nước tiểu có nhiều bọt
Khi bạn đi tiểu và thấy nước tiểu có nhiều bọt nổi lên, giống như bọt của một hỗn hợp trứng đã đánh, đó có thể là triệu chứng đáng lưu ý. Hiện tượng này thường không biến mất ngay lập tức mà bạn cần phải xả nước vài lần mới thấy bọt giảm dần. Sự xuất hiện của bọt trong nước tiểu có thể là một dấu hiệu cho thấy chức năng thận của bạn đang gặp vấn đề. Nếu tình trạng này xảy ra, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
3.7 Dấu hiệu suy thận – Sưng mắt cá chân, bàn chân
Khi chức năng thận suy giảm trong quá trình lọc máu, điều này có thể dẫn đến việc tích tụ một lượng natri lớn trong cơ thể. Kết quả là, bệnh nhân có thể trải qua tình trạng sưng tấy ở bàn chân và mắt cá chân. Ngoài ra, hiện tượng sưng ở vùng chi dưới cũng có thể chỉ ra những vấn đề sức khỏe khác, như bệnh tim, bệnh gan hoặc các rối loạn mãn tính liên quan đến tĩnh mạch chân.
3.8 Dấu hiệu suy thận – Gây mất khẩu vị, chán ăn
Một trong những dấu hiệu phổ biến và dễ gây nhầm lẫn của bệnh thận là tình trạng mất vị giác và chán ăn. Khi người bệnh trải qua những triệu chứng này, nó có thể là do chức năng thận đã suy giảm, dẫn đến sự tích tụ của các độc tố trong cơ thể. Tình trạng này không chỉ làm ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn mà còn có thể là chỉ báo cho các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.
3.9 Cơ bắp thường xuyên bị chuột rút
Khi chức năng thận suy yếu, quá trình lọc máu không còn diễn ra hiệu quả, dẫn đến tình trạng mất cân bằng điện giải trong cơ thể. Khi xảy ra tình trạng này, cơ thể sẽ dễ rơi vào trạng thái thiếu canxi và khó kiểm soát mức phốt pho, điều này có thể gây ra các cơn chuột rút cơ. Sự mất cân bằng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cơ bắp mà còn có thể liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe khác trong cơ thể.
Việc nhận diện các dấu hiệu sớm và duy trì lối sống lành mạnh thông qua chế độ ăn khoa học, tập luyện thể dục đều đặn, cũng như theo dõi sức khỏe định kỳ là rất cần thiết để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh thận. Bên cạnh đó, việc hiểu rõ bệnh lý này không chỉ giúp người bệnh chăm sóc sức khỏe bản thân tốt hơn mà còn nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của chức năng thận trong việc duy trì sự sống và chất lượng cuộc sống.
Hãy theo dõi Bs Mai Hoa để biết thêm những thông tin bổ ích về các vấn đề về sức khỏe nhé! Mọi người còn có câu hỏi thắc mắc nào thì inbox Bs Mai Hoa để được tư vấn trực tiếp.
Liên hệ với Bác sĩ Mai Hoa:
- Nhắn tin: Bs Mai Hoa
- Facebook: Bác sĩ Mai Hoa
- Email hợp tác: Bsmaihoa1@gmail.com