Th10
Nội dung bài viết
Trào ngược dạ dày thực quản là một tình trạng tiêu hóa phổ biến mà trong đó, dịch vị từ dạ dày bị trào ngược lên thực quản. Điều này thường xảy ra do sự yếu kém của cơ thắt thực quản dưới hoặc do sự di chuyển của acid dạ dày lên phía trên cơ hoành, như trong trường hợp thoát vị hoành.
Nhiều bệnh nhân thường chậm trễ trong việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế và có xu hướng tự điều trị hoặc chịu đựng tình trạng này trong thời gian dài trước khi tìm đến bác sĩ. Mặc dù không dễ để điều trị khỏi hoàn toàn và bệnh có xu hướng tái phát, bệnh nhân vẫn có thể quản lý và kiểm soát triệu chứng hiệu quả bằng cách thực hiện theo phác đồ điều trị một cách nghiêm ngặt và thực hiện các thay đổi trong lối sống cũng như chế độ ăn uống.
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản là rất quan trọng để có thể can thiệp kịp thời, từ đó giảm thiểu nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Hãy cùng Bs Mai Hoa khám phá về dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản cần nhận biết sớm để phòng ngừa thông qua bài viết này nhé!
1. Trào ngược dạ dày thực quản là gì?
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản, hay còn được gọi là GERD (Gastroesophageal reflux disease), được định nghĩa là tình trạng mà trong đó acid dạ dày và các chất khác trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu và đôi khi là tổn thương ở thực quản, hầu họng và các cơ quan của hệ hô hấp. Điều này không chỉ ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống của người bệnh mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Bệnh này thường xuất hiện ở cả người lớn và trẻ em, nhưng đặc biệt phổ biến hơn ở người lớn. Theo các số liệu thống kê từ MSD, khoảng 10-20% người lớn trên thế giới đã trải qua ít nhất một lần trào ngược dạ dày thực quản trong đời. Các triệu chứng điển hình của bệnh bao gồm cảm giác ợ nóng rát phía sau xương ức và cảm giác bị trào ngược dịch vị lên cổ họng, thường gọi là trớ.
GERD không chỉ gây ra sự khó chịu mà còn có thể làm suy giảm sức khỏe tổng thể nếu không được xử lý thích hợp. Người bệnh cần được giáo dục về cách nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh cũng như các phương pháp quản lý và điều trị hiệu quả nhằm ngăn chặn các biến chứng và cải thiện chất lượng sống. Việc điều trị thường bao gồm thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
2. Dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản
2.1 Dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản – Ợ nóng, ợ trớ
Triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản thường gặp nhất bao gồm ợ nóng, ợ trớ, và thường xuyên bị ợ chua, ợ hơi, những hiện tượng này thường bị nhầm lẫn với các vấn đề sinh lý thông thường. Những biểu hiện này của bệnh trào ngược dạ dày thực quản rất đặc trưng và cần được chú ý.
Ợ nóng là triệu chứng phổ biến, với cảm giác nóng rát, đau tức nằm sau xương ức, thường lan lên tới cổ. Tình trạng này thường xuất hiện mạnh sau khi ăn, khi cúi người về phía trước, hoặc khi đang nằm. Đây không chỉ là một cảm giác khó chịu mà còn là dấu hiệu cảnh báo của bệnh lý tiêu hóa cần được quan tâm.
Bên cạnh đó, ợ chua và ợ hơi là những biểu hiện khác của trào ngược dạ dày thực quản, thường gặp vào buổi sáng hoặc ngay sau bữa ăn. Khi trào ngược, người bệnh có thể cảm nhận rõ ràng vị chua trong miệng, đồng thời có cảm giác khí gas thoát ra từ dạ dày.
Ợ trớ, dấu hiệu rõ rệt của bệnh trào ngược, có thể trở nên thường xuyên và mạnh mẽ hơn trong các tình huống như gập người, cúi xuống, sau khi ăn no hoặc uống nhiều nước, và đặc biệt có thể xảy ra trong khi ngủ, gây ra sự khó chịu đáng kể và làm gián đoạn giấc ngủ.
Nhận biết sớm các triệu chứng này và tìm kiếm sự can thiệp y tế kịp thời là rất quan trọng để kiểm soát và cải thiện tình trạng sức khỏe liên quan đến trào ngược dạ dày thực quản, giảm thiểu các biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
2.2 Dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản – Buồn nôn và nôn
Những người mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản thường có thể trải qua các cơn buồn nôn hoặc nôn, đặc biệt là sau khi ăn no hoặc khi nằm xuống ngay sau bữa ăn. Đây là các triệu chứng điển hình do sự trào ngược của dịch vị từ dạ dày lên thực quản, tạo ra cảm giác thức ăn đọng lại và bị nghẹn ở cổ họng, gây khó chịu đáng kể cho người bệnh.
Sự buồn nôn và nôn không chỉ giới hạn ở cảm giác bội thực sau khi ăn quá nhiều, mà còn có thể là biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày thực quản, đặc biệt khi các triệu chứng này xuất hiện một cách thường xuyên và kéo dài. Các dấu hiệu này nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như viêm thực quản, hẹp thực quản.
Do đó, việc theo dõi và nhận biết sớm các triệu chứng liên quan đến trào ngược dạ dày thực quản là rất quan trọng. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa khi các triệu chứng này trở nên thường xuyên hơn để có thể nhận được chẩn đoán chính xác và các biện pháp điều trị thích hợp, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng từ bệnh.
2.3 Dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản – Đắng miệng và hôi miệng
Triệu chứng đắng miệng và hôi miệng có thể là biểu hiện của chứng trào ngược dạ dày thực quản, đặc biệt khi đi kèm với sự xuất hiện của dịch mật. Trong một số trường hợp, acid và dịch mật có thể trào ngược lên thực quản, tình trạng này thường xảy ra do sự rối loạn trong chức năng điều khiển của hệ thần kinh đối với hệ tiêu hóa. Khi van môn vị – cơ vòng ngăn cách giữa dạ dày và thực quản – không đóng kín hoặc mở rộng bất thường, dịch mật có thể lẫn lộn với acid dạ dày và trào ngược lên thực quản.
Sự trào ngược này không chỉ gây cảm giác đắng ngắt trong miệng mà còn dẫn đến mùi hôi khó chịu. Điều này không chỉ gây ra sự khó chịu về mặt cảm giác mà còn có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe răng miệng và gây ra các vấn đề về hô hấp. Nếu dịch mật và acid dạ dày liên tục trào ngược, điều này có thể dẫn đến các tổn thương nghiêm trọng hơn như viêm loét thực quản, thay đổi niêm mạc thực quản và nguy cơ phát triển thành tình trạng ung thư thực quản.
Do đó, khi gặp các triệu chứng này, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được điều trị kịp thời và hiệu quả, qua đó giảm thiểu các hậu quả lâu dài và cải thiện chất lượng cuộc sống.
2.4 Dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản – Đau tức vùng thượng vị
Đau tức ở vùng thượng vị là một trong những triệu chứng phổ biến của trào ngược dạ dày thực quản, nơi người bệnh cảm thấy có áp lực hoặc cảm giác co thắt trong khu vực ngực và các khu vực lân cận. Nguyên nhân của dấu hiệu này là do acid dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích thích các sợi thần kinh tại bề mặt niêm mạc thực quản, từ đó gây ra cảm giác đau.
Cơn đau này không chỉ giới hạn ở vùng thượng vị mà còn có thể lan tỏa ra các khu vực khác như cánh tay hay lưng, tạo nên một cảm giác khó chịu đáng kể cho người bệnh. Trong một số trường hợp, sự kích thích thần kinh này do acid trào ngược có thể mô phỏng các triệu chứng tương tự như đau tim, làm cho việc chẩn đoán trở nên phức tạp hơn.
Hiểu rõ nguyên nhân và cơ chế của các triệu chứng này giúp người bệnh và nhà chăm sóc sức khỏe nhận biết và can thiệp kịp thời, qua đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.
2.5 Miệng tiết ra nhiều nước bọt
Sự gia tăng tiết nước bọt trong miệng có thể là một dấu hiệu cần lưu ý, nhất là khi tình trạng này xảy ra không theo quy luật thông thường. Đây có thể là một trong những biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Khi acid dạ dày trào ngược lên thực quản, cơ thể có phản ứng tự nhiên là tăng sản xuất nước bọt. Nước bọt chứa các enzyme và các hợp chất có khả năng trung hòa acid, do đó, sự gia tăng tiết nước bọt có thể là cơ chế phòng vệ của cơ thể nhằm giảm thiểu tác hại của acid trên niêm mạc thực quản.
Người bệnh có thể nhận thấy rằng họ có cảm giác nuốt nhiều hơn bình thường và cảm thấy vị chát hoặc chua trong miệng. Tình trạng này không chỉ gây ra sự khó chịu mà còn có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày và chất lượng cuộc sống. Nếu nhận thấy nước bọt tiết ra liên tục và nhiều hơn bình thường, điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị phù hợp, tránh để tình trạng bệnh tiến triển nặng hơn.
2.6 Khó nuốt
Khó nuốt là một trong những triệu chứng phổ biến và rõ rệt của trào ngược dạ dày thực quản, đặc biệt ở những người có bệnh ở mức độ B trở lên, tức là giai đoạn mà các tổn thương niêm mạc thực quản đã trở nên nghiêm trọng do tiếp xúc thường xuyên với acid dạ dày.
Tại giai đoạn này, niêm mạc thực quản không chỉ bị viêm mà còn có thể sưng tấy, thậm chí phù nề, gây ra sự cản trở lớn cho quá trình nuốt thức ăn. Người bệnh thường cảm thấy một rào cản vật lý tại cổ họng, mang lại cảm giác nghẹn hoặc vướng mắc khó chịu, điều này khiến việc nuốt thức ăn trở nên khó khăn và thường xuyên bị nghẹn.
Những tổn thương này có thể gây ra đau đớn và bất tiện trong cuộc sống hàng ngày, ảnh hưởng đến cả chất lượng cuộc sống và tinh thần của người bệnh. Điều quan trọng là người bệnh cần được điều trị kịp thời và hiệu quả để ngăn chặn sự tiến triển của các tổn thương và cải thiện triệu chứng. Điều này bao gồm việc điều chỉnh chế độ ăn uống, thay đổi lối sống và sử dụng các biện pháp điều trị y tế nhằm kiểm soát lượng acid dạ dày, từ đó giảm bớt các tác động tiêu cực đến thực quản.
2.7 Khàn giọng và ho
Sự trào ngược của acid dạ dày không chỉ gây hại cho đường tiêu hóa mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến dây thanh quản, dẫn đến các triệu chứng như khàn giọng và ho kéo dài. Các bệnh nhân mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản thường thấy khó nói, giọng nói trở nên khàn khàn do viêm và sưng tấy của dây thanh quản. Nếu tình trạng này không được kiểm soát, nó có thể dẫn đến ho liên tục và dai dẳng.
Ngoài ra, triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản còn thể hiện ở những dấu hiệu lâm sàng khác mà người lớn và trẻ em có thể mắc phải. Ở người lớn, các vấn đề về tai mũi họng như viêm xoang mạn tính, viêm tai giữa, viêm họng, viêm thanh quản và viêm phế quản có thể xuất hiện hoặc tái phát thường xuyên. Đặc biệt, những người có tiền sử mắc bệnh hen suyễn cũng có nguy cơ cao bị exacerbations do tình trạng trào ngược.
Đối với trẻ em, các bậc phụ huynh có thể nhận thấy dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ thông qua hiện tượng nôn ọc sữa thường xuyên, cả qua đường miệng và mũi. Tình trạng chậm tăng cân, suy dinh dưỡng hoặc thiếu máu kéo dài là những vấn đề sức khỏe đáng lo ngại có thể liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ.
Với những chia sẻ trên, Bs Mai Hoa hy vọng mọi người sẽ quan tâm hơn tới sức khỏe dạ dày của mình. Mọi người còn có câu hỏi thắc mắc nào thì inbox để Bs Mai Hoa tư vấn trực tiếp luôn nhé!
Liên hệ với Bác sĩ Mai Hoa:
- Nhắn tin: Bs Mai Hoa
- Facebook: Bác sĩ Mai Hoa
- Email hợp tác: Bsmaihoa1@gmail.com